سمّو ترا چے دۆست بیت؟

لچّه‌کار: منیر مۆمن

 

سمّو ترا چے دۆست بیت؟

اے هُلکهءِ مسکێں سباهانی سمین

یا جمبراں گۆں گوَپتگێں بێگاهءِ دل

سمّو ترا چے دۆست بیت؟

سمّو اگں ماهءَ تئی

کُلّءِ دریگءِ جاگهءَ من اێر کناں

تؤ چے گوَشئے؟

سمّو ترا چے دۆست بیت؟

سمّو آ استالءَ اگں

بیاران ‌ءُ بۆجیگے په تؤ من اَڈ کناں

دریا‌ءِ نمبێں الوَتاں گۆں

سر گِرئے کائے په من؟

سمّو ترا چے دۆست بیت؟

مرچان منءَ دِل پنت دنت

زێبائیءَ زیر ‌ءُ تئی سؤتے بکن

‌ءُ بێگهءَ سِرَپ‌بستگێں

مُرگانی دێمءَ شانک بدئے

مُرگ اۆن ترا نالان ببنت

من اِشکنان

سمّو ترا چے دۆست بیت؟

اے هُلکهءِ مسکێں سمین

بێگاهءِ دل، ماهءِ دریگ

استالێں بۆجیگ یا که تئی

پُرزێمرێں زێبائیءِ

سؤتے ماں مُرگانی دپءَ

سمّو ترا چے دۆست بیت؟

 

 

بُتکگ‌اَنت سَنج که تئی رنگی‌ئێن چادر تاپ اِنت

لچّه‌کار: کریم دشتی

 

 

بُتکگ‌اَنت سَنج که تئی رنگی‌ئێن چادر تاپ اِنت

تئی اھوال   که  باگءِ دْرهێں پُلّاں چاپ اِنت

 

منءَ  لرزێنگءَ   گِپتگ او  منی   زِندءِ   اُمێت!

منءَ اَمباز ! که تئی بخملێن سێنگ باپ اِنت

 

بیا   که   گُڈّی  برا  سنگُل ترا گِندُک  بکنان

بیا که ساہ اۆن منی په درکَپگا اِشتاپ اِنت

 

تئی    ندر آن     اگن په تژن   شهارئے دستے

هر کُجام دێمءَ تئی داد ‌ءُ دِهءِ اؤساپ اِنت

 

همے اھوال که تئی نێکێں نِزَر گۆن من اِنت

وش‌نئیتکان چه گَل ‌ءُ وشّیءَ دُمب ‌ءُ  شاپ اِنت

 

تؤ کریم ! پۆنزے یک جْوانێں وتی راجءَرا دئے

تئی هالت گۆن پری‌رنگان اَجَب الکاپ اِنت

تئی نامءَ گِرنت

لچّه‌کار: میر اُمر میر

 

 

 

پُلَّ بچکند اَنت گَلءَ بنت بال،تئی نامءَ گِرنت

سرزمینءِ هُشک ‌ءُ ترّێں ٹال،تئی نامءَ گِرنت

 

 

زندءِ هچ ساهت که چه تئی کُدرتاں هالی نه‌اَنت

ماه نازێنیت ترا و سال،تئی نامءَ گِرنت

 

 

چه زِرءَ مست اَنت و امێتءِ دیارا سر نه‌اَنت

چئول کندیءَ پْرشنت چیهّال،تئی نامءَ گِرنت

 

 

هرکسی دێمءِ سرا « الله» نبشته اِنت گْوشئے

که تئی آشِک پمشکا لال،تئی نامءَ گِرنت

 

 

کدرتانی بادشاه! تؤ زاهر ئے ماں کدرتاں

آسمانءِ بالی مرگ په بال،تئی نامءَ گِرنت

 

 

 

 

 

 

گِندگءَ نه‌آں

لچّه‌کار: هالک ارمان

 

 

رۆچءَ نزانگا آں، شپءَ گِندگا نه‌آں

مں اَنچۆ  اێوَک آں که وتا گِندگا نه‌آں

 

وهدءِ گُباراں چمّ تَهارێنتگ‌اَنت منی

بس چارگا آں اَنچۆ، ترا گِندگا نه‌آں

 

لۆگءَ چه کمّے دور، آ بازارءِ نزّیکءَ

یک رَندے دیست وتءَ من، پدا گِندگا نه‌آں

 

هچّی نمنتگ بئیدِ منی بےکراریءَ

ڈنّءَ نچارَگا آں، تها گِندگا نه‌آں

 

تئی تْرانگاں اے پێژگهءَ یک رَندے کَندِتگ

نون آ ابێتکیءَ من اِدا گِندگا نه‌آں

 

آگاهیءَ من دیستگ تئی واب، هؤ بلے!

آگاهیءَ نون وابءِ وڑا گِندگا نه‌آں

 

کِسّه بدل کُتگ منی اَهدءِ نماسگاں

آ بَلّکءَ نوں آسءِ سرا گِندگا نه‌آں

 

ارمان نامێں مردمے گۆن اَت گۆن هر کسءَ

اے مردَکءَ نوں جِندءِ گوَرا گِندگا نه‌آں

 

 

 

 

 

 

آگاه اِنت چمّءِ واب

لچّه‌کار: پرید پِراک

 

 

آگاه اِنت چمّءِ واب ‌ءُ گار اِنت دلءِ کرار

مارا زمانگءَ پرے هالءَ کتگ بچار!

 

یک رۆچے الّمءَ مئے گلێں راز پاشک بیت

دان چینچو وهدءَ گپّءَ دلءَ داریت رازدار

 

اندێم بکن وتءَ چه تهاریءِ هاجتءَ!

گۆن ماهکانءَ نند منی کسّهءَ تؤ بیار!

 

کئی اۆستءِ پلّؤءَ تؤ وتی مِهر بستگ‌اَنت

کئی انتزارءِ کئیپءَ ترا چُش کتگ خمار

 

دنیاءَ آزمانءِ همُک دمک گۆلتگ

من انگتءَ پرید زمینّءَ وتیگءَ گار

 

 

 

 

 

دریگاں پچ کن‌اِت بێلاں

لچّه‌کار: اکبر بارکزئی

 

 

گلوءَ بستگێں بۆج‌اِت

 

دریگاں پچ کن‌اِت بێلاں

 

تهارێں کۆٹیءِ یک کُنڈےءَ کپتگ، ھلاھۆش اِت

 

په چے چۆ ژند‌ءُ ژولّ ‌ءُ مرده‌جان ‌ءُ پهکءَ دلپْروش اِت؟

 

گلوءَ بستگێں بۆج‌اِت

 

دریگاں پچ کن‌اِت بێلاں

 

 

نزان‌اِت پرچےءَ چۆش اِت؟

 

چه وت پهکءَ پرامۆش اِت

 

ھزاراں سالءِ کوَهنێں مۆکۆئی تندانی بندیگ اِت

 

وتی جندءِ ھئیال ‌ءُ پگرءِ زمزیلّانی بندیگ اِت

 

وتی وھمانی باھۆٹ ‌ءُ وتی کَستانی بندیگ اِت

 

وتی یاتانی بندیگ اِت

 

وتی جوسکانی بندیگ اِت

 

نزان‌اِت پرچےءَ چۆش اِت؟

 

گلوءَ بستگێں بۆج‌اِت

 

دریگاں پچ کن‌اِت بێلاں

 

 

اے کۆٹی زهرشانێں مار ‌ءُ زومّ ‌ءُ لولّکان پُرّ اِنت

 

اے کۆٹی بےمُرادیءِ بدێن اِلّ ‌ءُ گِشان پُرّ اِنت

 

اے کۆٹیءِ تهاری ھنجر ‌ءُ کاٹارءِ پئیما اِنت

 

بدێن نمبی گْوشئے چۆ زھرناکێ مارءِ پئیما اِنت

 

اے کۆٹی دشمن اِنت مِهرءِ

 

اے کۆٹی ساهگِر اِنت زندءِ

 

ھمُک واھشت ‌ءُ ارمان‌ءِ

 

کُشۆک اِنت آدمی‌زات‌ءِ

 

مڑاہ ‌ءُ منگهێں شانءِ

 

په چے پُرسیگ ءُ سیاه‌پۆش اِت؟

 

گلوءَ بستگێں بۆج‌اِت

 

دریگاں پچ کن‌اِت بێلاں

 

 

که ڈنّءَ رُژن تالان اِنت

 

زبادێں گْوات کشّان اِنت

 

شراب ‌ءُ کئیپ دْرنزان اِنت

 

بهار اِنت، مست ‌ءُ ساچان اِنت

 

تؤار اِنت وشّێں مُرگانی

 

کهێب اَنت دْرچک دشتانی

 

گْوشئے منگیر اَنت مستانی

 

گْوشئے ائید اِنت مُرادانی

 

من زاناں انگت سرھۆش اِت

 

گلوءَ بستگێں بۆج‌اِت

 

دریگاں پچ کن‌اِت بێلاں

 

 

 

 

دنیا

لچّه‌کار: منیر مۆمن

 

 

دنیا!

 

من تئی زێبائیءِ شیشّگےءِ تها

 

اێر کرتگ په وت

 

سبزێں هزّامےءِ ساهتے

 

یک کدۆهے

 

کدۆهءِ تها شیرکنێں کوکوے

 

یک دریگے

 

که سُهبءِ سرا

 

تئیابءِ چؤلانی پُرزێمرێں بْرمشےءَ پچ ببیت

 

سارت ‌ءُ رُژنائێں یک

 

هُردێں تهنایی‌یے

 

ارسی تْرمپءِ وڑا

 

کدِّ یک مهرگے

 

که بداریت منءَ ‌ءُ ترا ‌ءُ هُداءَ منی

 

 

سپر چۆ ساهگےءَ مهروان اِنت

لچّه‌کار: امیر دۆست

 

 

سپر چۆ ساهگےءَ مهروان اِنت

منءَ گۆن اِنت وتی پادان رؤان اِنت

 

اے چۆنێں راهگْوزی دنزے نزاناں

منی تهنائیءَ تؤکل مُشان اِنت

 

اے دمکءَ اچ من پێسر کس نئیاتکگ

اے دمکءَ مرچان هرکس سر جنان اِنت

 

شپءِ آبرێشمی تاله مرۆچاں

تئی دروازگءِ شهماں اڑان اِنت

 

تؤ انچێں چمّے ئے ، تئی زێبناکی

دلءِ آبادێں چنکاں پِر رچان اِنت

 

گْوشنت انچۆ امیرءِ شائرێں دل

مزن بوتگ بلے اُمرئےِ کسان اِنت

 

زندگی پُلّاں یله دنت مۆسمانءَ یات کنت

لچّه‌کار: میر اُمر میر

 

 

 

ارس درۆهنت دیدگانءَ، دل گمان آزات کنت

زندگی پُلّان یله دنت، مۆسمانءَ یات کنت

 

شپ وتی گاماں نداریت ، رۆچ اۆں مهتل نبیت

کؤش کئی اۆستءَ دریگاں، وشبۆاں هئیرات کنت

 

تئی وپاداری اۆن زانئے ساهتےءِ ساهگ اِنت

کئے ترارا واهگ ‌ءُ مهر‌ءِ اؤزّءَ دات کنت

 

تؤ تهاریّانی چمّاں ، الّمءَ سرومّگ کنئے

گْوات امرۆزءِ تئی کُلّ‌ءِ چراگاں شات کنت

 

تئی گَم اِنت زانئے منءَ دْراهێں گَماں دێماتِر اِنت

که منءَ چه زندگیءِ هر گمءَ آزات کنت

 

میر! تؤ وشّ ئے دلءَ دنیاءَ من هم زندگ آں

آگهی وابانی باپُشتءَ شپاں باندات کنت

 

 

 

 

 

 

ارساں رۆدێنتگ زبانے

لچّه‌کار: مجید آجز

 

 

ارساں رۆدێنتگ زبانے، دیدگاں گۆیاک پِر

سِترپئیوندێن کهێباں، بْرهنگێں پۆشاک پِر

 

مرگ‌سکراتێں ملاران، نُکّ جؤرێنتگ منی

زندْاۆبالێں شرابی شیشّگاں، تریاک پِر

 

تُنّ هێدان میچّلێنتگ، آس‌هینّارێں زرے

گژنگیءِ دامنءَ کئے زانت چینچُک چاک پِر

 

مُرگےءِ باندا چڑکّه گْواتےءِ گۆشاں کپیت

زندگی دْرچکے ‌ءُ اے دْرچکءَرا انگت تاک پِر

 

چێر ترّێنتگ همینچُک گؤرێں بچکنداں منءَ

وامے‌ءِ ڈئیساں چٹانکے پنّ پِر، مزواک پِر

 

مارا آجز تئی پلیتّێں سجدگان کاپر کتگ

نستگێں پێشانیءِ ایمّانءَ دنزے هاک پِر

 

 

 

 

 

 

جنتِررؤاجێں زندگی

لچّه‌کار: مجید آجز

 

 

امرۆز، چَهرێں جلّکے

 

جنتررؤاجێں زندگی

 

جُنزیت چۆ پیرێں بلُّکءَ

 

لٹّءِ کُمکّءَ گام جنت

 

 

...

 

 

بندیت راهاں بُکچهءَ

 

یاتءِ کپۆتی بانزلاں

 

بستگ هئیالانی سپر

 

دل نۆک‌تْردّێں آهوے

 

چه ساهگءَ جِندءِ هزیت

 

کۆه ‌ءُ اگاراں در کپیت

 

...

 

دنزانی گارێں کارؤان

 

پادءِ نشاناں اێر کنت

 

بےساهێں سِنگانی سرا

 

مهکان‌شنزێں شپ منی

 

آزمان‌بالێن مُرگےءِ

 

چُمبان چۆ دانءَ بێوَس اِنت

 

تلکے په زندءَ هر کَدَم

 

.....

 

 

لٹّءِ کمکّءَ گام جنت

 

جنتررؤاجێں زندگی

 

جُنزیت چۆ پیرێں بلّکءَ

 

جند‌ءِ گُشانءَ ماں اڑیت

 

 

شپءِ پاس

شهلچّه‌­کار: ملا پازُل

 

 

شپ که چار پاس اَنت، گَم چهار کِسمءَ گۆن من اَنت

کِسمے چه یاکوبی هئیالاتان زیات­‌تِر اَنت

کسمے چه نۆک­‌سجّێں کڑی­‌سِنداں تێزتِر اَنت

کسمے چه الماسێں پَلَک‌­تراشاں نێش­تِر اَنت

کسمے چه گران­بارێں گراباں سنگین­تِر اَنت

 

 

 

 

 

 

کئے زانت کدی،اُمر کجا گوَست؟

لچّه کار: هالک ارمان

 

 

کئے زانت کدی،اُمر کجا گوَست، شمۆش‌ئےِ

چیزّے که نبیت گۆن ترا پئیوست، شمۆش‌ئےِ

 

بالیچه گوَشئے ارسے، منی چمّان رچان اِنت

درمُلکءَ منءَ مهر کجا رست، شمۆش‌ئےِ

 

تئی مُهرگێں زێبائیءِ تؤسیپءَ نزاناں

دو لبز چت ‌ءُ شئیرُکے پِر بست،شمۆش‌ئےِ

 

اُزرے که نمنتگ په تئی پْرشتگێں کؤلاں

نوں پُکّی و زئیمیگ نبیت دست،شمۆش‌ئےِ

 

امرۆز کسی اُمرءِ شپ ‌ءُ رۆچاں نچاریت

کئے زانت کجا نؤبتے پِر گوَست، شمۆش‌ئےِ

 

ارمانءَ کجا بارێں بگندئے په گدارے

یاتے که تئی کرّ ‌ءُ گوَراں است شمۆش‌ئےِ

 

 

هؤر شنزۆکێں بێگاهےءَ

لچّه‌کار: کاسم پراز

 

 

هؤر شنزۆکێں بێگاهےءَ

پیرمردے منءَ

پیرێں بهبُرءِ وئیرانگێں ساهگءِ

پۆست­‌بُکسءِ تها دؤر دنت

رۆچ ‌ءُ شپ گوَستگ‌­اَنت

سال ‌ءُ ماه گوَستگ­‌اَنت

گْوات کشّیت نه پُلّانی تاکے سُریت

نۆد شنزنت نه دورا چه آوازے کئیت

تیرےءِ سازے کئیت

چندے بےرؤنکێں

ژند ‌ءُ پندێں لپاپه ‌ءُ من

انتزارءَ آن بیئیت‌اِنت کسے

سیاه ‌ءُ زنگ‌ گپتگێں

رۆچ ‌ءُ شپ‌ کپتگێں

تالاءَ پچ بکنت

ما را مئے

دێمءِ لگّۆکێں ڈسّ ‌ءُ نشانءِ سرا

سر بکنت

 

یاتانی رۆدپترءَ چه تاکے

لچّه‌کار: چندن ساچ

 

 

جی په تئی زێبائی‌ءِ هجگێن زهیر و ترانگءَ!

 

پێچیت منی ارواهءِ پێشی نؤبتاں

 

شهمنت دریگانی دپءَ، استال اُمرءِ رپتگێں

 

زندءِ هزاران کسّه اَنت

 

امبروز همێش اِنت بْرهنگێں

 

گندان تئی بانۆریءِ سهرێن گشان‌ءِ پلّؤءَ،

 

وئیرندهێں ادّیرهاں

 

بِل زندگی!.....

 

من گۆں وتی وابانی مؤجان مرتگاں

 

په من نمنتگ آکبت

 

نوں په کئیا ارمانی‌ئێن مۆتکان جنئے

 

ادّیرهاں نێست­‌اِنت تؤار

 

نه رۆلهی، نه بامسار

 

استین گۆن بچکنداں شُتنت

 

زانێں دو بر واتر نبنت اُمرءِ رگام

 

بلے

 

جی په تئی زێبائیءِ ورنائیءَ

 

گیریت منا پێشی وڑا

 

من کْوهن باں

 

تئی دراهیءِ درینّءَ جتگ

 

من گۆن شلنگءَ اهتگاں

 

تؤ چۆ سدوّا بوتگئے.... دێمءَ منی اۆشتاتگئے

 

تئی زانسرءَ اێر کپتگ‌­اَنت

 

لنکُک منی بے باورێں

 

یک پاسےءِ همراهیءَ، زندءِ هزاراں پاس جت

 

وابان کرۆجیت کئے وتی؟

 

جی په تئی بالادءِ سرسبزێں بهشت!

 

من چۆ نگْورتێں کۆکرءَ اێر­ کپتگاں

 

په سئیل ءُ سْواد

 

جی په تئی مهرانی تُنّءِ زێمرءَ!

 

تْرانگ تئی، جانءِ پُٹان انگت منیّان پاد کنت

 

شپ‌چلّگی، زئیم اِنت زمستان تئی بدن

 

زند یک ملورێں کسّهے

 

من کسّهءِ......  پُژمردگێں کارستے آں

 

بله انگت گوَشاں:

 

« جی په تئی ملگۆرءِ شنگێں موسمءَ »

 

 

 

 

 

بنی‌آدم‌گری گران اِنت

لچّه‌کار : مبارک کازی

 

 

بنی‌آدم‌گری گران اِنت

 

من لئیبۆیے ببوتێنان

 

اگَن زهمے نجت

.....

 

یک کۆدکےءِ دل، تها وش بوت

تئی شهرءِ ابێتکێں مۆسم

لچّه‌کار: مبارک کازی

 

 

دلکشّ اِنت چینچو ، تئی شهرءِ ابێتکێں مۆسم

ھُشکێں پنّ وھدے کپنت گێدیءِ دلبندءِ سرا

تؤ که مهنائێن گُشانءَ وتی تالان کنئے

 
شنگ بیت درینّءِ همُک شل، منی بند بندبندءِ سرا

ماهکان، نۆد، سمین، نؤبتءِ شپ، پُلّێں ھتم

واهگءِ پاکێں رَهءَ، مهر ءُ وپاءِ دۆد اَنت

شهرءِ شیردرۆشمێں شررنگانی شپ‌کجّلێں چمّ

بێگاهاں انچۆ خُمار اَنت دلءِ زنگاں شۆدَنت

کئیپ سدگنجێں ؛ که تاسانی تها چؤل جننت

کئیت بالادءِ تئی دُرّێن سَدپ! گیر منءَ

کۆهێں دلبندءِ سرا اێر اِنت تئی پُلّێں بدن

یات پِرّێننت چشێں مۆسمءَ، سکّ دیر منءَ 

دلکشّ اِنت چینچو تئی شهرءِ ابێتکێں مۆسم

رامگ

لچّه‌کار: هالک ارمان

 

 

تئی زهیر چۆره‌ئێن کدۆهےءَ چه کپتگ‌انت

چۆ مُرگی چُنکیءِ وڑا

من دست سرءَ سمارتگ‌­انت

په واهگے

نوں تئی زهیراں پُٹ کتگ

 

ءُ بانزلِش په ناز رُستگ­‌انت

نوں انچۆ رامگ اَنت که بے منءَ نبنت

بنگ‌مِتکگێں رؤاجءِ ساھگءَ

لچّه‌کار: منیر مۆمن

 

 

دل اِنت که دمبرانَ کنت

و گِلّهانی تْراولێں بدن شلیت

من دیستگ‌اَت

تئی بَنگ‌مِتکگێں رؤاجءِ ساھگءَ 

چۆ مُهرگءَ رُدان اَتنت

اے شهر گۆں کُدۆکێں رۆشنائیاں

 
اے درۆگ ءُ راست

اے دمک ءُ دَر

تئیاب گۆں ابێتکێں تُنّءِ گْواھیءَ

چراگ گۆں زمینّێں دردءِ  لِزّتءَ

رُدان پۆشگا اَتنت

ترا ءُ تئی ملارێں زێبناکیءَ

منءَ ، منی گنۆکێں اێوکیءِ ملپدءَ

 
بچار تئی

اے بنگ‌متکگێں رۆاجءِ ساھگءَ

 
مئے زندگی چۆ زردێں تاک‌ رتکگێن

 

.....

 

من یک شپے تهاری شانتلے کتگ

ته اشکناں

 
که گْوات اینچو سِترَ بیت ءُ کئیت

 
ته ڈکّیت ساہ گْواچنءِ

چراگ اچ وتءَ که گێش

آسءِ تالهءِ زھیراں ونڈ کنت

ته زندگیءِ چمّ آبله بئینت

پمێشکا دل گْوَشیت

وتءَرا چۆ زھیرےءِ

نلےءِ باتنءَ بکِش

چه گْوات ءُ رۆشنائیاں جُتا

دور بو چه درۆگ ءُ گْواچناں دْرھێں 

که نوں اے گِلّهانی تراولێں بدن شلیت

تئی بَنگ‌متکگێں رؤاجءِ ساھگءَ 

 

تئی پْترونکێں لُنٹ

لچّه‌کار: گلام هسئین شۆهاز

 

 

تئی پْترونکێں لُنٹ

 

گوَشئے ...

مێنتگ‌اَنت ماں هزّامی تاجگێں تْرنداپءِ تها

ءُ نیل‌رنگ ءُ بےزبانێں چمّ

تلنبانی سارتێں ساهگءِ

شاهگان ءُ دست‌نجتگێں کانیگ اَنت

که...  چه هلک ءُ مێتگاں 

 

دیر کۆه‌لمبان واب اَنت په وڑے

آ تؤ ئے...

که، من سُجدگ کتگ

 

ءُ دلءِ بندانی بانُک لێکتگ

ءُ ماں اێر بُکّۆکێں همُک رۆچءِ 

 

بْرانزانی تها

تئی تِلاه‌دْرۆشمێں دێمءِ اَکسُن کشّتگ

آ تؤ ئے...

که، مدام زندگ بیتگئے 

منی نمیرانێں هئیالانی دل‌دِلێن بندبندءِ تها

(ءُ) من چۆ چاگردءَ مدام

بندیگ بیتگاں ، باهۆٹ بیتگاں 

ءُ زندءِ گۆن وت ءُ بےوَتێں ساهتان

شئیر پر بستگ، ترا ءُ تئی زێبائیءِ نازێنک جتگ

پر تؤ ءُ منی تُنّیگێں دلءِ گْواشءَ

 

مۆشنزێں هئیال 

من چه کرناں گام جناں بیتگ و آتکگاں